Thường vụ Quốc hội: Không để giá vàng “nhảy múa”

Sáng 13/5, tại phiên họp thảo luận về báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2023; tình hình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2024, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đặc biệt quan tâm đến công tác quản lý thị trường vàng thời gian gần đây. Nhiều đại biểu cho rằng Thị trường vàng còn nhiều bất cập, giá vàng trong nước và thế giới chênh lệch lớn.

 Chưa bao giờ giá vàng ‘nhảy múa’ đột biến như thế

Ông Trần Thanh Mẫn, Phó Chủ tịch thường trực điều hành hoạt động của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội bày tỏ lo ngại tình trạng giá vàng tăng đột biến sẽ làm tăng chi phí hàng hoá, lãi vay nước ngoài của doanh nghiệp. Cầncó phương án điều hành, quản lý thị trường vàng và khắc phục tình trạng vàng miếng chênh cao so với thế giới. Phương án điều hành thị trường này sẽ góp phần cân bằng mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát.

Cũng quan tâm đến giá vàng, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhận xét, chưa bao giờ thị trường vàng tăng giảm đột biến như vậy và đề nghị làm rõ về công tác quản lý trước tình trạng giá vàng “nhảy múa”.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cũng bày tỏ băn khoăn “chưa bao giờ giá vàng cao như hiện nay và chênh lệch với giá vàng thế giới quá cao. Chúng tôi thấy Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã có những chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước để quản lý thị trường vàng. Nhưng từ khi có chỉ đạo đến nay, giá vàng ngày càng tăng. Ngân hàng Nhà nước cũng đưa ra đấu thầu vàng được vài phiên, nhưng giá vàng tăng đến mức tột đỉnh”. 

Phải chăng môi trường đầu tư kinh doanh đang có vấn đề?

Theo Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho biết tăng trưởng tín dụng, cầu tiêu dùng và vốn đầu tư tư nhân đều yếu trong khi giá vàng “nhảy múa”. “Vì sao đầu tư tư nhân và giá vàng lại có “nghịch cảnh” như vậy, cần đánh giá rõ nội dung này. Phải chăng môi trường đầu tư kinh doanh đang có vấn đề? Nguồn vốn tư nhân đầu tư thấp, có thể người dân không tin tưởng vào đầu tư cho sản xuất kinh doanh”

Báo cáo thẩm tra liên quan đến nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cũng đề nghị Chính phủ quan tâm, đánh giá kỹ hơn một số vấn đề, trong đó có quản lý thị trường vàng. Người đứng đầu Ủy ban Kinh tế nhận định: “Quản lý thị trường vàng còn nhiều bất cập, giá vàng trong nước và thế giới chênh lệch lớn, tình trạng buôn lậu vàng diễn biến phức tạp”.

Theo Ủy ban Kinh tế, thị trường vàng có nhiều biến động, chỉ số giá vàng trong nước bình quân 4 tháng đầu năm tăng 20,8% so với cùng kỳ khi giá vàng thế giới tăng cao kỷ lục. Có ý kiến cho rằng, ngoài yếu tố biến động tình hình kinh tế thế giới và bất ổn địa chính trị, một số hạn chế trong quản lý hoạt động kinh doanh vàng, ngoại tệ đã hình thành thị trường ngầm (giao dịch mà không có sự kiểm soát, thống kê của Nhà nước) về giao dịch vàng, ngoại tệ từ lâu với quy mô giao dịch lớn, phức tạp và khó kiểm soát.

Tiếp tục triển khai công tác thanh tra đối với các doanh nghiệp

Giải trình về nội dung này, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà cho biết, những năm gần đây do ảnh hưởng dịch Covid-19, lạm phát tăng cao nên giá vàng quốc tế tăng mạnh, khiến giá vàng trong nước tăng theo. Đáng chú ý, từ năm 2022 trở lại đây, thị trường vàng trong nước bộc lộ hạn chế, chênh lệch giá trong nước và quốc tế duy trì ở mức cao.

Nguyên nhân chênh lệch giá trong nước cao so với quốc tế chủ yếu do giá thế giới tăng khi kim loại quý trong nước phụ thuộc thị trường quốc tế. Trong khi đó, nguồn cung vàng trong nước hạn chế. Thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục đấu thầu vàng với khối lượng phù hợp để tăng cung cho thị trường. Việc này nhằm ổn định giá, giảm chênh lệch giữa giá trong nước và thế giới.

Ngân hàng Nhà nước cũng tăng các biện pháp hỗ trợ quản lý thị trường vàng theo Nghị định 24. Cùng đó, thanh tra doanh nghiệp, tổ chức tín dụng kinh doanh, mua bán vàng miếng; chỉ đạo doanh nghiệp kinh doanh chấp hành nghiêm quy định về hoá đơn thanh toán, kiểm soát giao dịch mua bán vàng.

Về các biện pháp hỗ trợ quản lý thị trường, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo đối với các chi nhánh tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với thị trường vàng theo đúng chức năng, nhiệm vụ được giao. Đồng thời, tiếp tục triển khai công tác thanh tra đối với các doanh nghiệp, các tổ chức tín dụng có hoạt động kinh doanh, mua bán vàng miếng; chỉ đạo các doanh nghiệp kinh doanh, mua bán vàng miếng chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật như hóa đơn chứng từ về thanh toán, kiểm soát các giao dịch mua bán theo đúng quy định.

“Tìm đúng bệnh mới bốc thuốc được”

Trong phần phát biểu giải trình tại phiên họp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhận định sự quan trọng của vàng với vai trò là một loại hàng hóa đặc biệt. Thời điểm trước năm 2012, thị trường vàng còn “nhảy múa” hơn nữa. Sau khi Nghị định 24 ra đời, nhiều biện pháp đã được áp dụng để bình ổn thị trường, trong đó có việc Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, thị trường vàng có nhiều biến động lớn, đòi hỏi phải có giải pháp quản lý. “Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ hết sức đau đầu vấn đề này”.

Việc tìm hiểu thị trường vàng cần được tiến hành đánh giá kỹ lưỡng, bình tĩnh mới tìm được giải pháp “tìm đúng bệnh mới bốc thuốc được”.

 Dự kiến ngày 14/5, Phó Thủ tướng sẽ có thêm cuộc làm việc với Ngân hàng Nhà nước về vấn đề quản lý thị trường vàng để làm rõ nguyên nhân và giải pháp. Sau khi đánh giá tình hình thì giao cho thanh tra chuyên ngành phải thanh tra các đầu mối lớn, kể cả các biên giới, cửa khẩu vào, nếu vi phạm chuyển Bộ Công an xử lý.

Phó thủ tướng khẳng định “thời gian tới các bộ, ngành tích cực, đồng lòng vào cuộc thì chắc không khó khăn gì chúng ta không xử lý được”.